تنظيم خانواده در مادران شيرده

روش‌هاي پيشگيري از بارداري که خانواده‌هاي داراي فرزند شيرخوار (که از شيرمادر تغذيه مي‌کنند) مي‌توانند از آنها استفاده کنند، به دو دسته کاملا جداي مردانه و زنانه تقسيم مي‌شود.

1) روش‌هاي مردانه:

استفاده از اين روش‌ها در آقايان هيچ تاثيري بر کميت و کيفيت شيرمادر نخواهد داشت، استفاده از کاندوم و وازکتومي ‌براي کودکي که از شيرمادر تغذيه مي‌کند، کاملا بي‌خطر بوده ضمن اينکه مشارکت مردان در پيشگيري از بارداري را به تصوير خواهد کشيد.
روش کاندوم که اولين روش پيشگيري از بارداري مردانه و موقتي بوده و آمار استفاده از آن در سراسر دنيا و همچنين در کشور ما در مقايسه با وازکتومي ‌بسيار شاخص‌تر است، از اولين تماس جنسي پس از زايمان قابل استفاده است و در اين راستا هيچ محدوديتي به جز حساسيت به کاندوم در هر کدام از زوجين‌ وجود نخواهد داشت.
روش وازکتومي ‌نيز يک روش دايمي است و از روش‌هاي بسيار سالم و بي‌خطر پيشگيري از بارداري به حساب مي‌آيد. تفاوت چشمگير روش وازکتومي‌ با کاندوم اين است که روش وازکتومي‌ تنها در خانواده‌هايي قابل استفاده است که تعداد فرزند دلخواه خود را تکميل کرده و نخواهند که فرزند بيشتري داشته باشند.
بنابراين استفاده از دو روش ياد شده در خانواده‌هاي واجد شرايط هيچ تاثير منفي بر کيفيت و کميت شيرمادر نداشته و به همين دليل در خانواده‌هايي که مشکلي براي استفاده از اين دو روش ندارند، از انتخاب‌هاي مناسب به شمار مي‌آيد.

2) روش‌هاي زنانه:

گروه بعدي روش‌هاي پيشگيري از بارداري در مادران شيرده روش‌هايي هستند که در خانم‌ها مورد استفاده قرار گرفته و نسبت به گروه قبلي از تنوع بيشتري برخوردارند.
يکي از عمده‌ترين هورمون‌هايي که براي پيشگيري از بارداري مورد استفاده قرار مي‌گيرد، پروژسترون است. پروژسترون از موادي است که بي‌خطر بودن آن براي کميت و کيفيت شيرمادر و تغذيه شيرخوار ثابت شده است و به همين دليل در روش‌هاي پيشگيري از بارداري که در زنان شيرده مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به کار برده مي‌شود. دو روش کاملا شناخته شده از اين گروه قرص‌هاي دوران شيردهي (لاينسترنول) و آمپول‌هاي سه ماهه پيشگيري از بارداري است.

قرص دوران شيردهي :

روشي است که فقط در دوران شيردهي توصيه مي‌شود و به دليل لزوم دقت زياد در مصرف آن و احتمال زياد بروز اشتباه، استفاده از آن در زمان‌هاي غيرشيردهي توصيه نمي‌شود.
از آنجايي که اثربخشي اين قرص با شيردهي تقويت مي‌شود و به‌طور معمول تا شش ماهگي کودک، شيرمادر اصلي‌ترين غذاي کودک را تشکيل داده و پس از آن تغذيه کمکي آغاز مي‌شود. استفاده از قرص‌هاي دوران شيردهي (لاينسترنول) تا شش ماهگي کودک محدود مي‌شود و پس از آن مادر بايد از روش مناسب ديگري استفاده کند.
اگر مادر شيردهي اين روش را براي پيشگيري از بارداري در دوران پس از زايمان و شيردهي انتخاب کند، بايد شش هفته پس از زايمان استفاده از آن را براساس دستورالعمل‌هاي مربوطه آغاز کند.

آمپول‌هاي سه ماهه پيشگيري از بارداري :

روشي است که از اثربخشي بسيار بالايي برخوردار است و برخلاف قرص‌هاي دوران شيردهي، مي‌توان از آن در زمان‌هاي غير شيردهي استفاده کرد و اثربخشي آن با شيردهي يا شيرندادن مادر به کودک تحت تاثير قرار نمي‌گيرد. اين آمپول‌ها اثربخشي خود را به مدت سه ماه حفظ مي‌کنند و هر سه ماه يک بار بايد تزريق آنها را انجام داد. اگر مادر شيرده آمپول‌هاي سه ماهه را براي پيشگيري از بارداري انتخاب کرده باشد، دو حالت براي شروع استفاده از آمپول وجود خواهد داشت که به شرح زير هستند:
عادت‌هاي ماهانه مادر شيرده شروع نشده باشد و مادر کودک خود را فقط با شير خود تغذيه کند که در اين حالت تزريق اولين آمپول شش هفته پس از زايمان انجام مي‌شود.
عادت ماهانه مادر شيرده شروع شده باشد که در اين حالت تزريق بايد در يکي از پنج روز اول دوران قاعدگي شروع شود و تا يک هفته هم از کاندوم استفاده شود.
منبع:www.salamat.com